Na wstępie chciałem zwrócić uwagę, że zakaz pracy kobietom w warunkach szczególnie szkodliwych nie ma na celu dyskryminacji kobiet lecz zabezpieczenia ich przed negatywnym wpływem tych prac na przebieg ciąży oraz na dziecko w okresie karmienia.
Ochrona pracy kobiet wynika z 176 artykułu Kodeksu Pracy Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141.
Szczegółowo wspomniane prace omawia Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom. Dz.U. 1996 nr 114 poz. 54.
Wykaz prac wzbronionych kobietom ciężarnym i karmiącym
I. Prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała
W tym punkcie rozporządzenie określa prace przy pomocy wydatku energetycznego netto w kJ lub kJ/h, używanie urządzeń do użycia, których potrzebna jest siła wyrażona w newtonach, określa masę którą możne kobieta przewozić na wózkach kołowych itp. Myślę że najważniejsze w tym punkcie jest określenie maksymalnej masy ciężarów, które może przenosić kobieta:
- 12 kg – przy pracy stałej,
- 20 kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).
II. Prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym
III. Prace w hałasie i drganiach
Ponieważ hałas jest najczęściej spotykanym czynnikiem szkoliwym przytoczę normy hałasu dotyczące kobiet ciężarnych:
- poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB,
- szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB,
- maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110 dB,
Omawiane rozporządzenie określa ponadto poziom hałasu infradźwiękowego, ultradźwiękowego, drgań działających na organizm pracującej kobiety.
IV. Prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowania jonizującego i nadfioletowego oraz prace przy monitorach ekranowych
W tym punkcie wymienione są rodzaje promieniowania nie dozwolone dla kobiet ciężarnych i karmiących.
Szalenie ważnym w tym punkcie jest określenie czasu pracy przy monitorze ekranowym – rozporządzenie nie pozawala kobiecie ciężarnej pracować ponad cztery godziny na dobę.
V. Prace pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości
VI. Prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu
VII. Prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi
VIII. Prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych
Ten punkt rozporządzenie jest stosunkowo dużo rozbudowany. W razie występowania podejrzanych substancji w miejscu pracy warto sprawdzić czy nie ma ich wymienionych w tym właśnie punkcie.
IX. Prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi
Rozporządzenie określa następujące prace zakazane kobietom w ciąży lub karmiących piersią:
- prace w wymuszonym rytmie pracy (np. na taśmie),
- prace wewnątrz zbiorników i kanałów,
- prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, np. gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników.
Bezwzględny charakter zakazów
Warto wspomnieć, że Wykaz prac wzbronionych kobietom ciężarnym i karmiącym ma charakter bezwzględny. Bezwzględny charakter oznacza, że pracodawca nie może zatrudniać pracownic na stanowiskach ujętych w wykazach, nawet za ich zgodą wyrażoną w umowie o pracę lub aneksie do takiej umowy.
Zawarcie umowy o pracę obligującej pracownicę do wykonywania pracy wymienionej w wykazach nie powoduje nieważności umowy, lecz skutkuje obowiązkiem pracodawcy przeniesienia pracownicy do innej pracy odpowiedniej ze względu na jej kwalifikacje.
Zmiana limitu czasu pracy kobiety ciężarnej przy komputerze
W ostatnim czasie można usłyszeć o planowanej zmianie we wspominanym przeze mnie rozporządzeniu. Podstawową zmianą ma być zwiększenie limitu godzin pracy przy komputerach. Czas ten miałby zostać wydłużony do 8 godzin na dobę, ale z zapewnieniem przerw niezbędnych dla kobiety w ciąży na zmianę pozycji ciała. Rekompensatą za dłuższy czas przebywania przed ekranem mają być wliczane do czasu pracy 10-minutowe przerwy po każdych 50 minutach pracy przy komputerze.
Moim zdaniem ta zmian jest bardo dobra. Poprzedni przepis został wprowadzony w czasach kiedy powszechne były stare monitory. Te grube skrzynki były faktycznie szkodliwe dużo bardziej niż obecne płaskie monitory. Zmniejszona szkodliwość powinna mieć swoje odbicie w prawie. Wykaz prac wzbronionych kobietom ciężarnym i karmiącym powinien być modyfikowany wraz ze zmianami techniki.
Dodaj komentarz