W jakich warunkach zatrudniać pracowników młodocianych

Bardzo często można spotkać w sklepach lub innych miejscach bardzo młodych pracowników. Na pierwszy rzut oka widać, że nie są to osoby pełnoletnie. Czy zatrudnianie tak młodych osób jest Legalne? Przecież osoba w tak młodym wieku jest objęta obowiązkiem szkolnym. Jak najbardziej tak. Zatrudnianie pracowników młodocianych w Polsce nie jest zabronione. Warunki na jakich można zatrudniać niepełnoletnie osoby są dość dokładnie opisane w przepisach.

Definicja czyli kto jest pracownikiem młodocianym

Pracownik młodociany to osoba która ukończyła 16 lat a nie ukończyła 18 lat.
Podstawowym źródłem wiedzy na temat pracowników młodocianych jest oczywiście Kodeks Pracy a konkretnie dział dziewiąty pod tytułem „pracownik młodociany”.

Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy:

• ukończyli co najmniej gimnazjum,
• przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.

Młodszych osób zatrudniać praktycznie nie wolno. Ale są nieliczne wyjątki. Dzieci poniżej 16-tego roku życia mogą zatrudniać podmioty prowadzącego działalność:

• kulturalną,
• artystyczną,
• sportową lub reklamową.

 W jakich warunkach zatrudniać pracowników młodocianych?

Podstawowym powodem zatrudniania młodocianych jest przyuczenie do zawodu. Może się ono odbywać w następujących formach:

• nauki zawodu – ma ona na celu przygotowanie młodego człowieka do pracy w charakterze wykwalifikowanego pracownika lub czeladnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu, która jest organizowana u pracodawcy na podstawie umowy o pracę. Równocześnie młodociany dokształca się najczęściej w szkole średniej
• przyuczenia do wykonywania określonej pracy czyli również przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze przyuczonego pracownika dotyczy to wybranych prac związanych z nauką zawodu określonych w przepisach dotyczących klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
• rzemieślniczego przygotowania zawodowego w celu pracy u pracodawców będących rzemieślnikami w zawodach odpowiadających danemu rodzajowi rzemiosła, nieujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, określonych w przepisach dotyczących klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy.

Przygotowanie zawodowe młodocianych można prowadzić pod warunkiem posiadania kwalifikacji wymaganych od instruktorów praktycznej nauki zawodu

Zawieranie umów o pracę

Umowa o pracę pracownika młodocianego powinna zawierać:

1.  rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy);
2.  czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego;
3.  sposób dokształcania teoretycznego;
4.  wysokość wynagrodzenia.
5.  w przypadku niepełnoletnich konieczna jest zgoda opiekunów prawnych

Sam proces zatrudniania i pracy przebiega bardzo podobnie jak w przypadku zwykłych pracowników. Należy prowadzić teczkę akt osobowych w których nie może zabraknąć:

• badań lekarskich potwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku pracy – odsyłam tu
• szkoleń z zakresu bezpieczeństw i higieny pracy – odsyłam tu
• potwierdzenia zapoznania się pracownika z dokumentami ryzyka zawodowego
• pozostałych dokumentów pracowniczych – odsyłam tu

 Ochrona pracy młodocianych

Pracownik młodociany choć formalnie jest prawie zwykłym pracownikiem ze względu na swój wiek oraz to że organizm się dopiero rozwija dlatego młodocianemu nie wolno wykonywać całej listy prac.  Szeroko omawiany jest temat w Rozporządzeniu  Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac Dz.U. 2016 poz. 1509

• pracować więcej niż 8 godzin na dobę
• pracować w godzinach nadliczbowych
• pracować w porze nocnej
• pracować przy pracach wzbronionych

prace wzbronione – pace polegające wyłącznie na podnoszeniu przenoszeniu i przewożeniu ciężarów oraz prace wymagające powtarzania dużej liczby jednostajnych ruchów

Wspomniane rozporządzenie dokładnie określa wydatki energetyczne jakie są dozwolone przy pracach wzbronionych. Określa również wartość maksymalną dźwiganych i przenoszonych przez jedną osobę na odległość powyżej 25 m:

Ponadto rozporządzenie zabrania prac:

• • wymagających stałej i niewygodnej pozycji ciała
  • zagrażających prawidłowemu rozwojowi psychicznemu
  • Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych
  • Prace w narażeniu na szkodliwe działanie pyłów
  • Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników fizycznych
  • Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników biologicznych
  • Prace stwarzające zagrożenia wypadkowe

Wszystkie te pozycje są dość szczegółowo opisane w rozporządzeniu. Młodocianym nie wolno pracować na przykład w zakładach zawiązanych z produkcją, sprzedażą a także konsumpcją wyrobów alkoholowych i tytoniowych. Ze względu na zdrowie psychiczne nie wolno im również pracować w łaźniach (Załącznik nr 1 pkt 3 – 1) d ).

Myślę, że dość ważnym punktem rozporządzenia jest określenie warunkach narażenia na hałas:

• poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 80 dB,
• szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB,
• maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110 dB.

Myślę, że nie ma sensu bardziej szczegółowo omawiać  Rozporządzenia  Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac Dz.U. 2016 poz. 1509 Podstawowym założeniem tego wpisu jest zaznaczenie problemu. Jeśli ktoś chce dokładniej sprawdzić w jakich warunkach zatrudniać pracowników młodocianych odsyłam bezpośredni na stronę rozporządzenia.

  

Szukasz wzorów pism z zakresu prawa pracy? Oto masz na wyciągnięcie ręki pakiet ponad 30 wzorów, m.in. takich jak: CV, kilka rodzajów umów o pracę, wypowiedzenie zmieniające warunki umowy o pracę, wypowiedzenie umowy, plan urlopów, świadectwo pracy i mnóstwo innych. To obowiązkowy zbiór druków dla każdego pracodawcy.