Obowiązki pracodawcy względem hałasu

Hałas jest najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym występującym w zakładach pracy. Dziś o tym co zrobić jeśli już wiemy, że mamy do czynienia z hałasem w naszym miejscu pracy. Brak podjęcia jakichkolwiek działań może powodować bardzo groźne skutki zarówno dla pracowników jak i dla całego zakładu pracy. Zapraszam do czytania.

Skąd wiedzieć o istnieniu hałasu na miejscu pracy

• podstawą jest oczywiście zdrowy rozsądek oraz własne uszy.
• bardzo pomocnym może być dokumentacja techniczna maszyn. Na ogół można tam znaleźć informacje czy dane urządzenie może wytworzyć hałas i w jakiej wielkości. Jeśli jest napisane, że maszyna nie stanowi zagrożenia jest to jakieś dokument który może być argumentem chroniącym firmę w trakcie kontroli
• jeśli jest podejrzenie przekroczenia norm hałasu należy przy pomocy wyspecjalizowanej akredytowanej firmy przeprowadzić badania.

Jeśli w firmie poziom hałasu przekracza 80 dB należy reagować. W przypadku, kiedy mamy pewność występowania NDN hałasu w firmie, trzeba zrobić jego badania.  Jeśli tego nie zrobimy, dostaniemy stosowny nakaz w trakcie kontroli PIP lub PIS.

Jak często wykonywać badania hałasu:

Tu pomocne jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166 które głosi:

§ 13. 1.Badania i pomiary szkodliwego dla zdrowia czynnika fizycznego, występującego w postaci:
hałasu, hałasu ultradźwiękowego, drgań mechanicznych działających na organizm człowieka przez kończyny górne lub drgań mechanicznych o ogólnym działaniu na organizm człowieka wykonuje się:

1) co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,2 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN), określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy zwanego dalej „NDN”;

2) co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,5 wartości NDN.

2. Jeżeli podczas dwóch ostatnich badań i pomiarów hałasu lub drgań mechanicznych, wykonanych
w odstępie dwóch lat, natężenie czynnika nie przekraczało 0,2 wartości NDN, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.

Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wykonują laboratoria, które uzyskały akredytację w tym zakresie na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935).

Jeśli chodzi o określenie procentowe wartości hałasu to zwracam uwagę, że wielkość hałasu jest określana miarą logarytmiczną. To nie jest tak że 0,5 NDN = 0,5 * 85 dB = 42,5 dB.

Wartość procentową NDN można natomiast odczytać z wyników pomiarów zrobionych przez profesjonalną firmę zajmującą się pomiarami czynników szkodliwych. I tego zalecam się trzymać.

Jakie są obowiązki pracodawcy względem hałasu

1. Informowanie załogi o niebezpieczeństwie – i proszę tego nie lekceważyć.
2. Jeśli to jest możliwe zmniejszyć lub wyciszyć hałas poprzez wyciszenie maszyn przez odpowiednie smarowanie, stosowanie tłumików lub osłon stosowanie specjalnych osłon dźwiękoszczelnych. Można również dążyć do takiego obudowania lub ustawienia maszyn, aby dźwięki przez nie emitowane nie nakładały się na siebie i nie nasilały hałasu ogólnego. Kolejną metodą jest komasowanie hałaśliwych urządzeń w jednym miejscu i poprzez automatyzację zakładu ograniczanie liczby osób zagrożonych.
3. Jeśli nie ma możliwości systemowego wyeliminowania hałasu należy stworzyć dokument: „Program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas w firmie„. W tym dokumencie należy zapisać działania zmierzające do zminimalizowania szkodliwego działania hałasu:
4. Wyposażenie pracowników przy pomocy różnego rodzaju ochronników słuchu. Ochronniki muszą być odpowiednio dobrane, ale aby dobrać ochronniki słuchu należy znać dokładną wartość hałasu.
5. Wyodrębnienie strefy, w której wielkość hałasu przekracza NDN, odpowiednie oznakowanie tej strefy
6. Jeśli to możliwe ograniczenie dostępu do wyżej wymienionej strefy
7. Jeśli jest to możliwe zalecane jest prowadzanie rotacji pracowników w strefie występowania hałasu. Polegać to może na przykład na tym, że pracownicy zmieniają się: jeden dzień pracują w narażeniu hałas a drugiego dnia w innym miejscu wolnym od hałasu. Oczywiście nie zawsze to jest możliwe, ale takie rozwiązania są promowane przez sanepid.
8. Zapewnienie pracownikom narażonym na działanie hałasu informacji i szkolenia w zakresie wyników oceny ryzyka zawodowego, potencjalnych jego skutków i środków niezbędnych do wyeliminowania lub ograniczania tego ryzyka
9. Prowadzenie odpowiedniej profilaktyki lekarskiej pracowników narażonych na hałas.
10. Opracować i wprowadzić procedury postępowania na wypadek przekroczenia najwyższych dopuszczalnych natężeń hałasu na stanowisku pracy

Komentarz

Wyeliminowanie hałasu poprzez różnego rozwiązania techniczne typu montowanie osłon lub ścian wygłuszających są zalecana przez instytucje takie jak Państwowa Inspekcja Pracy lub Państwowa Inspekcja Sanitarna. Przyjrzyjmy się temu bliżej. Podstawową wadą tych rozwiązań jest wysoka cena, choć nie zawsze. Natomiast zaletą jest spokój:

• Nie musimy się przejmować badaniami poziomu hałasu (jeśli przez ostanie dwa lata badania wykazały mniej niż 0,2 NDN) a to również kosztuje
• Nie musimy kupować pracownikom ochronników słuchu – to akurat nie jest drogie
• Nie musimy się „użerać z pracownikami” – a to jest również bardzo ważne. Pracownicy bardzo różnie reagują konieczność zakładania ochronników słuchu, nie wszyscy chcą je stosować. Narzekają, a niektórzy po prostu ich nie zakładają.
• Pracownik, który ogłuchł może zaskarżyć pracodawcę. Może chcieć odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Wprawdzie nie jest powiedziane, że wygra sprawę ale moim zdanie lepiej unikać takich sytuacji jak ognia ponieważ sam proces nie jest niczym przyjemnym.

Jeśli nie da się stosować innych metod trzeba dać  pracownikom słuchawki lub inne ochronniki słuchu. To rozwiązanie jest stosunkowo niedrogie. Ale ma również swoje wady. Częściowo opisałem je już wcześniej. Ważny jest właściwy dobór ochronników słuchu. Należy pamiętać o tym, że dobrze dobrane ochronniki słuchu  nie powinny wygłuszyć dźwięku całkowicie. Powinny sprowadzić poziom hałasu do wartości bezpiecznej dla człowieka.

To najważniejsze sprawy, które należy wiedzieć o hałasie w miejscu pracy. Jeśli masz jakieś uwagi zapraszam do komentowania.